سطح : پيشرفته

فيل و قطر باز (1)

در مبحث « اهميت ستون باز و قدرت رخ در آن » به اين نکته اشاره کرديم که ارزش مهره ها در بازی برابر ميزان کاری است که آنها انجام می دهند و قدرت ديناميکی مهره ها ملاک اصلی سنجش آنهاست ؛ ولی تشخيص خانه‌های مناسب برای سوارها و ايجاد هماهنگی بين آنها کار آسانی نيست و به تمرين و ممارست زيادی نياز دارد. يکی از بهترين راهها برای بهبود قدرت ارزيابی شما ، بررسی بازيهای کلاسيک است.

در اين مبحث به بررسي نقش تعيين كننده فيل در يك قطر مناسب خواهيم پرداخت. در قسمت اول ضمن بررسی دو بازی از الکساندر آلخين و سپس ديدن دو بازی جديد از استاد بزرگ‌های کنونی اهميت بررسی و يادگيری بازيهای کلاسيک را نشان خواهيم داد.

نمونه اول

سفيد: الکساندر آلخين

سياه: هانس جانر

زوريخ 1934

Alekhine,A – Johner,H

Zurich 1934

همانگونه که ملاحظه می کنيد فيل c2 از طرف پياده های خودی محاصره شده و قدرت چندانی ندارد اما الکساندر آلخين چهارمين قهرمان شطرنج جهان با قربانی کردن پياده ها راه را برای فيل باز می کند.

1. e5!, dxe5

در صورت fxe5 ، سفيد با f6! ادامه می دهد.

2. d6!, c5

البته پس از cxd6 سفيد با c5! و قربانی دادن پياده سوم و ايجاد تهديد Bb3+ به سرعت بازي را خواهد برد.

3. Be4, Qd7 4. Qh6!

سياه اکنون هيچ دفاعی ندارد برای نمونه:

4…,Nh7 5.Bd5+,Kh8 6.Qg6,Qd8 7.d7

4…,Kf7 5.Bd5+,Ke8 6.Qxf6

و سياه در مقابل تهديد Bc6 دفاع مناسبی ندارد.

سياه تسليم شد.

نمونه دوم

سفيد: الکساندر آلخين

سياه: ميلان ويدمار

هاستينگز 1936

Alekhine,A – Vidmar,M

Hastings 1936

1. Bd1!

يک حرکت عالی با ايده انتقال فيل به قطر بزرگ h1-a8 و استفاده از ضعف خانه های سفيد رنگ در اردوگاه سياه. اکنون سفيد تهديد Nd4 و سپس Bf3 را دارد.اگر در وضعيت اوليه ( دياگرام ) نوبت حرکت با سياه بود او با Nc5 و سپس Bb7 سعی در پوشش دادن به اين ضعفها می کرد ولی اکنون سفيد Nc5 را با b4 جواب می دهد. البته بايد توجه داشته باشيد که سفيد نميتوانست در حرکت اول با Rxc8 و سپس Qxd7 برتری ماتريالی بگيرد زيرا:

1.Rxc8?,Raxc8 2.Qxd7,Rfd8

و سپس Rc1+ و سياه وضعيت برنده ای پيدا می کرد.

1…,Nc5 2. b4!, Ne4 3. Qd4, Bb7 4. 0-0

پس از:

4.Qxb6?!,Bd5 5.a3,Qg6!

و سياه امکانات متقابل کسب می کرد.

4…, b5 5. Ne5, Qh6 6. Nc6, Bxc6 7. Rxc6, Nf6 8. Bf3

با برتری کامل سفيد.

در وضعيت اوليه درک اين نکته از طرف آلخين که کارايی فيل در قطر h1-a8 به مراتب بيشتر از قطر a2-g8 است باعث انجام حرکت Bd1! از طرف او شد.

نمونه سوم

سفيد : ولاديمير کرامنيک

سياه: بوريس گلفاند

بلگراد 1997

Kramnik,V – Gelfand,B

Belgrade 1997

1. Qc1!!

خالی کردن خانه d1 برای انتقال فيل f3 به b3 با حرکت Bd1 . دقت کنيد که فيل f3 بسيار غير فعال و مسدود است در حالی که پس از انتقال به قطر a2-g8 تبديل به مهره ای قوی و خطرناک می شود.

1…, Qc4!

به خاطر قدرت ديناميکی و حمله ای مهره های سفيد ، سياه با تعويض وزيرها قصد دارد قدرت حمله ای سفيد را کاهش دهد. در صورت:

1…,Rfc8 2.Bd1,Qe8 3.Bb3+,Kh7 4.Rd1 +/-

1…,Nc4 2.Bd1 +-

2. Bd1, Qxc1 3. Rxc1, Rfc8 4. Bb3+,Kh7 5. Ne6

با برتری کامل سفيد.

نمونه چهارم

سفيد: الکساندر بلياوسکی

سياه: ژوئل لوتيه

لينارس 1994

Beliavsky,A – Lautier,J

Linares 1994

1. Bf1!

انتقال فيل به قطر باز h3-c8 به غير از فعال شدن آن باعث آچمز شدن اسب f5 نيز می شود. البته ادامه زير اشتباه بود:

1.Bxf6,gxf6 2.Ne4,0-0-0! 3.Nxf6,Qa4

و سياه امکانات متقابل ايجاد می کند.

1…, Nd4

بهترين حرکت موجود ، برای نمونه:

1…,0-0-0? 2.Bxf6,gxf6 3.Bh3,Rh8 4.Rh2!,Kd8( 4…,Kb8 5.Bxf5) 5.Bg4! +-(Diagram)

1…,Nxg3? 2.Rh8+,Bf8 3.Bh3,Qd6 4.Qe1,Nh5 (4…,e4 5.f4,Ngh5 6.Rxh5!,Nxh5 7.Nxe4 +-) 5.f4 +/-

2. Rh8+, Bf8 3. Bh3, Qd6 4. f4

با برتری کامل سفيد.